NOWY PROGRAM SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH – NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY
W mojej ostatniej rozmowie z Sanepidem mówiliśmy o tym, że i dla nas, i dla Sanepidu było to pewnego rodzaju zaskoczenie, że to rozporządzenie weszło tak cichaczem, gdzieś tam bokiem. Ono weszło na koniec września, obowiązuje od 1 października, czyli zaraz kończy się miesiąc, odkąd jest aktualne. Nie wiem, czy Państwo się z tym zapoznaliście, natomiast jest tam kilka ciekawostek, kilka dużych zmian, ale także kilka dużych znaków zapytania, na które mam nadzieję, troszkę odpowiem, albo właśnie gorzej – może właśnie namieszam Państwu w głowach, także zwróćcie uwagę, jak to wygląda, i zapoznajmy się z tym tematem.
Przełomowe rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szczepień ochronnych
Drodzy Państwo, dzisiejszy temat to nowy program szczepień ochronnych, który jest umocowany nowym rozporządzeniem, pierwszym rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie szczepień ochronnych. Jest to, można powiedzieć, przełomowy akt prawny. Wcześnie funkcjonował wyłącznie jako komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego i w którymś momencie został skierowany do Trybunału Konstytucyjnego jako niedozwolona praktyka. Antyszczepionkowcy wygrali w Trybunale, skierowano to ponownie do rozpatrzenia i stwierdzono, że nie można tak robić, że Główny Inspektor sobie komunikuje, bo jeśli coś ma być obowiązkiem sięgającym tysięcy ludzi, to musi mieć rangę rozporządzenia. No i to rozporządzenie się właśnie pojawiło.
Nie wiem, czy Państwo się z tym zapoznaliście, natomiast jest tam kilka ciekawostek, kilka dużych zmian, ale także kilka dużych znaków zapytania, na które, mam nadzieję, troszkę odpowiem, albo może gorzej, bo troszkę namieszam Państwu w głowie, także zwróćcie uwagę, jak to wygląda, i zapoznajmy się z tym tematem.
No i teraz zaczynają się ciekawe rzeczy, mianowicie inne grupy z obowiązkiem szczepień, czyli nie że "zalecane", nie że "fajnie by było", tylko to są osoby, które mają prawny, wynikający z rozporządzenia Ministra Zdrowia, obowiązek szczepienia. No i to jest nasze zadanie, żeby dbać o to, że ten obowiązek jest wykonywany, czyli te wszystkie osoby musimy zgłaszać do Sanepidu jako niewykonane szczepienia. Natomiast pozostaje wiele pytań, np.
- kiedy szczepić?
- kiedy zgłaszać?
- kiedy powstaje ten obowiązek?
- do kiedy ten obowiązek jest?
Zaraz zobaczycie, ile wątpliwości tutaj się niestety urodziło. Także w dobrą stronę to idzie, ale niestety jeszcze to wymaga wyprostowania.
Jest kilka grup, u których nic się nie zmieniło:
- szczepienie przeciwko różnym chorobom u osób, które są przed lub po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych, narządów wewnętrznych i kilku innych jeszcze.
Pytanie, jak interpretować "przed przeszczepieniem"? Ile przed? Czy w chwili rozpoznania czy jakoś bliżej przeszczepu? Nie ma tej informacji, jeśli wiemy, że się szykuje przeszczep, to wtedy od razu pojawia się ten obowiązek.
No więc błonica, pałeczka grypy, pneumokoki, krztusiec, świnka, odra, różyczka, polio, tężec i WZWB. I kryterium wiekowego nie ma. To znaczy, że osoby dorosłe, pięćdziesięcio-, sześćdziesięcioletnie też mają ten obowiązek.
I powstaje pytanie: jak zaszczepić osobę dorosłą przeciwko pałeczce grypy, skoro nie ma szczepionek dla dorosłych pierwotnych, tylko dla dzieci, i wtedy się szczepi pozarejestracyjnie?
Podobnie ze szczepieniem na krztusiec pierwotny, też jest problem, z resztą szczepień jest trochę łatwiej. Zobaczcie, jeżeli macie pacjenta, pacjentkę lub osobę pacjencką, np. przed przeszczepem wątroby, to to są wszystko szczepienia, które musi wykonać, i jeżeli ich nie wykona przed przeszczepem, to trzeba to zgłaszać do Sanepidu.
Czy to jest przestrzegane?
Ciężko mi powiedzieć, wydaje mi się, że się tego nie przestrzega, że w Polsce to jest tak, że fajnie wykonać te szczepienia, ale nikt nie myśli o tym, że to jest obowiązek i że musimy to raportować, jeżeli w ogóle wiemy o takim pacjencie. Technicznie rzecz biorąc, lekarze pracujący w szpitalach, w centrach onkologicznych czy transplantologicznych powinni mówić, że to jest obowiązkowe szczepienie dla Państwa.
Podobnie po splenektomii, z asplenią lub zaburzeniami czynności śledziony, i tu nie jest sprecyzowane, jakie zaburzenia czynności śledziony mamy na myśli. Czyli jeśli z jakiegoś powodu uznacie, że to jest zaburzenie czynności śledziony, te różne takie hemoglobinopatie czy coś, to wtedy pojawia się obowiązek, i też nie ma kryterium wiekowego: błonica, pałeczka grypy, pneumokoki, krztusiec, świnka, odra, różyczka, polio, tężec i WZWB. Jedyne, co w przypadku pierwszym i drugim, świnka, odra, różyczka, pacjent nie może mieć immunosupresji, jeśli jest w immunosupresji, nie można go szczepić przeciwko tym chorobom.
Pneumokoki, astma, ospa i… niejasne zapisy
I tu się zaczyna najśmieszniej, uwaga! Kiedy obowiązkowe są pneumokoki u osób nieszczepionych wcześniej do dziewiętnastych urodzin?
- No więc to są stare rzeczy czy po urazie lub z wadą ośrodkowego układu nerwowego przebiegające z wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego, bardzo rzadka sprawa, mnie się nigdy nie zdarzyło przez piętnaście lat pracy.
- Przed wszczepieniem lub po wszczepieniu implantu ślimakowego też dosyć rzadka sprawa, jedna lub dwie osoby w mojej karierze, bardzo mało.
- Przed lub po leczeniu immunosupresyjnym lub biologicznym, z wrodzonymi lub nabytymi niedoborami odporności, z nowotworami, małopłytkowością idiopatyczną - to nie jest aż takie rzadkie - lub z sferocytozą wrodzoną.
Także pamiętajcie, że już teraz rozporządzenie mówi, że to jest obowiązkowe szczepienie dla tych wszystkich dzieci i młodych dorosłych.
Co dalej? Wrodzone wady serca.
No i teraz pytanie: czy piętnastolatek z PFO albo jakąś drobinką w serduchu ma obowiązek szczepienia? No ma.
Cukrzyca już nie jest aż tak rzadka i teraz piętnastoletnia osoba z cukrzycą ma obowiązek szczepienia przeciwko pneumokokom, a co najśmieszniejsze – z astmą też.
Astma jest najczęstszą przewlekłą chorobą populacji dziecięcej, to są grube tysiące dzieci i nastolatków. W tym momencie, od 1 listopada te wszystkie tysiące dzieci, które mają astmę, czy to astmę wczesnodziecięcą - no dobra, do piątego roku życia te wszystkie dzieci i tak są szczepione, bo od 2017 roku to jest obowiązek - natomiast piętnastolatki, szesnastolatki, siedemnastolatki, osiemnastolatki, do dziewiętnastych urodzin, wszyscy, którzy mają astmę, mają obowiązek zaszczepienia przeciwko pneumokokom.
Mam nadzieję, że Sanepid ma dziesiątki tysięcy Prewenerów, bo ja zamierzam te wszystkie osoby z astmą kierować na szczepienie, i jeśli się nagle okaże, że Sanepid jest nieprzygotowany – a jest nieprzygotowany, bo rozmawiałem z przedstawicielami Sanepidu – no to będą grube jaja.
Jeśli macie zapamiętać jedną rzecz z tego odcinka, no to to, że teraz wszystkie dzieci z astmą, które nie mają szczepienia na pneumokoki, muszą być zaszczepione i to musi być raportowane do Sanepidu. Nie wiem, co o tym sądzicie, ale dajcie mi znać, jak Wy na to patrzycie, bo dla mnie to jest bardzo duża zmiana, która na pewno dużo namiesza.
Co dalej? Ospa wietrzna.
Każdy, kto nie chorował, a nie ma skończonych dziewiętnastu lat, który ma upośledzenie odporności wrodzone lub nabyte, o wysokim ryzyku ciężkiego przebiegu choroby - okej, to zawsze było.
No i teraz pytanie: wszyscy, którzy nie chorowali, z otoczenia tych osób przed dziewiętnastymi urodzinami.
Czym jest otoczenie? Wszyscy koledzy w klasie? Sąsiedzi? Domownicy? Gdyby było napisane: wszyscy domownicy do dziewiętnastego roku życia z otoczenia osób wymienionych wyżej, to byłaby jasna sprawa, domownicy. Ale wszyscy z otoczenia? Czyli cała trzydziestoosobowa klasa w liceum?
Jako lekarz rodzinny ja nie mam dostępu do dokumentacji osób z klasy dziecka pod moją opieką. Jak? Kto to nadzoruje? Czy ja mam zgłosić do Sanepidu, że dziecko pod moją opieką jest przed leczeniem przeciwbiałaczkowym i muszą przetrzepać całą klasę tego dziecka pod kątem odporności na ospę? A może całą szkołę? Przecież te dzieciaki się widzą np. w holu szkoły. Czy cała szkoła to jest otoczenie?
Dla kogo bezpłatne szczepienia na ospę?
Szczepienie przeciwko ospie jest obowiązkowe dla każdej osoby, która nie chorowała na ospę, do dziewiętnastych urodzin - no i tu się niewiele zmieniło, bo zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze, opiekuńczo-lecznicze, rodzinne domy dziecka, domy pomocy społecznej, domy dla matek z małymi dziećmi, placówki opiekuńczo-wychowawcze, placówki opiekuńczo-terapeutyczne, interwencyjne ośrodki preadopcyjne i, uwaga, żłobki lub kluby dziecięce i teraz uwaga, najważniejsze, przebywające lub zakwalifikowane do pobytu – i to jest chyba największa zmiana, bo wcześniej było tak, że dzieci, które już tam przebywają, nie było tego słowa, że "lub zakwalifikowane".
Co to zmienia?
Mianowicie, jeśli jakieś dziecko zostanie zakwalifikowane do żłobka, ale jeszcze nie chodzi, jest zakwalifikowane, ale będzie chodziło np. za cztery miesiące, to ten obowiązek już się pojawia, a w związku z tym dostęp do bezpłatnych szczepień. Pytałem się i Sanepidu, pytałem się prawników, jak mam zweryfikować, że dziecko, które jest pod moją opieką, jest w żłobku? Nie ma narzędzi, to jest kulawy zapis.
Co więcej, w Polsce jest taki zwyczaj, że rodzice dzieci, które chodzą do żłobka, muszą udowodnić, że dziecko chodzi do żłobka, żeby dostać tę bezpłatną szczepionkę. To jest absurdalnie głupie i to była jedna z moich uwag do tego rozporządzenia, żeby po prostu dać to w grupie wiekowej, że wszystkie dzieci między dwunastym a trzydziestym szóstym miesiącem życia mają obowiązek szczepień na ospę. To miałoby sens, to byłoby jednoznaczne.
Natomiast to, co jest istotne, to to, że żłobek i klubiki dziecięce z definicji są do trzecich urodzin, więc jeżeli dziecko raczej w żłobku nie będzie, mając trzy latka z hakiem, ale np. może być dwuipółlatek w grupie maluszków w przedszkolu. I takie dziecko nie łapie się na szczepienie na ospę. Nie jest obowiązkowe i nie jest bezpłatne, bo to nie jest żłobek ani klubik dziecięcy. Wielokrotnie tak było, że miałem dzieciaki, które nie poszły do żłobka, poszły dopiero, mając dwa lata z hakiem do grupy maluszków w przedszkolu. I nagle się okazało, że oni by chcieli na ospę - no nie ma, płaćcie. Ile? Pięć stów. No i nie byli zadowoleni.
Staruszki i kobiety w ciąży a kara za brak szczepień obowiązkowych
Teraz czas na szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. I tutaj pojawia się największe zaskoczenie - ciekawy jestem, jak Wy do tego podchodzicie. Obowiązkowe szczepienie przeciwko WZWB - tutaj brak zaskoczenia - uczniowie szkół medycznych, innych szkół, gdzie są nauki medyczne, to jest warunek przyjęcia na studia, żaden problem, zawsze było. Uczelnie lekarskie, kosmetologie, etc.
Osoby szczególnie narażone na zakażenie w wyniku styczności z osobą zakażoną wirusem zapalenia wątroby typu B. No i teraz mam pytanie, kto to taki? Partner? Partnerka osoby chorej na WZWB?
Wtedy to jest obowiązkowe szczepienie, nie na zasadzie "zachęcamy" tylko to jest obowiązek. Wszystkie osoby, które mają WZWC mają obowiązek, wszystkie osoby z dowolnego zawodu medycznego, ale to tak jakby się dubluje, bo te pierwsze warunki były powiedziane.
No i teraz uwaga: to było wcześniej, ale tutaj jakby warto zaznaczyć, że każda osoba, która ma przewlekłą chorobę nerek z GFR poniżej 30, no więc nagle się okazuje, że dosyć dużo starych babć i dziadków ma obowiązkowe szczepienie przeciwko żółtaczce, bo jeżeli tego nie zrobi, to Sanepid, kara, itd.
Ale kiedy ten obowiązek powstaje? Do kiedy? Załóżmy, że u pani Stasi, którą się opiekuję, nagle z 32 GFR zmieniło się w 29 i nagle ma obowiązkowe szczepienie na WZWB. W którym momencie zgłaszam ją do Sanepidu, że tego nie zrobiła? W którym momencie Sanepid interweniuje i spada jak jastrząb na tę osobę i mówi, że kara, wojewoda, bo nie jest pani Kazia zaszczepiona na WZWB?
Nie wiem i nikt tego nie precyzuje, nie jest to opisane, więc wyobrażam sobie, że w związku z tym większość ludzi to olewa w POZ. Ale trzeba powiedzieć, że to jest już rozporządzenie Ministra, że to jest obowiązkowe szczepienie.
Kobiety planujące ciążę, które nie były szczepione przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.
Jak do tego podejść?
Przypominam, że szczepienie przeciwko WZWB stało się obowiązkowe i powszechne bodajże w 1996 r., czyli dwadzieścia siedem lat mają teraz pierwsze osoby, które były zaszczepione obowiązkowo. Czyli mamy wszystkie dwudziestoośmio-/i starsze kobiety pytać, czy planują ciążę, a jeśli powiedzą, że tak, no to, acha, ma pani obowiązkowe szczepienie na WZWB! I zgłaszać do Sanepidu.
To można powiedzieć, że jeśli kobiety planujące ciążę mają ten obowiązek, to jak zajdą w ciążę, to jak zajdą w ciążę, to tak jakby odmówiły tego szczepienia i wtedy zgłaszam je do Sanepidu? Nie wiem. A co z mężczyznami planującymi ciążę? Ja wiem, że to jest taki woke culture, niektórych razi, ale żyjemy w czasach, kiedy można być prawnie mężczyzną i móc zajść w ciążę. Stąd nie powinno to być sformułowane "kobiety planujące ciążę", tylko, żeby było medycznie zasadne i zgodne z aktualną wiedzą, powinno być napisane "osoby planujące ciążę".
Tężec.
Szczepienie przeciwko tężcowi jest obowiązkowe, jeśli osoba lekarska uzna, że jest to osoba podatna podatna na zakażenie wskutek zranienia.
Kto właściwie może wykonywać szczepienia?
Tyle o tej części merytorycznej, teraz pora na kilka kwestii technicznych, które budzą sporą ilość pytań wśród lekarzy, lekarek i osób lekarskich. Kto jest upoważniony, żeby szczepić?
Do szczepień obowiązkowych, czyli do realizacji programu szczepień ochronnych w ramach POZ - bo tylko POZ jest uprawniony do realizacji programu szczepień ochronnych w zakresie szczepień obowiązkowych. Owszem, szczepienie 6w1 może podać nie tylko POZ, ale np. szczepionki funduszowe, nieskojarzone, już tylko POZ, nikt inny. Szczepienia obowiązkowe może realizować lekarz, pielęgniarka, położna i ratownik - jeśli program ramowy kształcenia podyplomowego zawierał problematykę szczepień, jeśli miało się kurs, po którym uzyskało się z tego papier. Dlaczego to budzi wątpliwości?
A co, jeżeli ktoś nie realizuje problemu ramowego podyplomowego? Skończył staż, nie realizuje specjalizacji, medycyny rodzinnej, pediatrii, to co wtedy? Co z kursami izb lekarskich i nie tylko? Czy one się liczą, czy jest jakiś wymóg? Czy np. ja mogę zrobić Wam kurs o szczepieniach i dać Wam papier i to już będzie grało?
Nie wiadomo.
Zgłosiłem się z tym pytaniem do radców prawnych i mam taką wstępną odpowiedź, o której Wam opowiem. Na pytanie, kto może wykonywać szczepienia obowiązkowe, prawnicy, w dużym skrócie, odpowiedzieli, że jeżeli ktoś w ramach stażu podyplomowego miał szczepień, no to może szczepić obowiązkowo, jeśli nie, to nie. No i teraz pytanie do Was, czy na stażu z pediatrii, na stażu podyplomowym mieliście tematykę szczepień? Bo jeżeli tak, to możecie szczepić wszędzie.
Co ze szczepieniami zalecanymi, Covid-19, ale także grypa, meningokoki, pneumokoki, HPV, u dorosłych?
Może je wykonywać lekarz, pielęgniarka, położna, ratownik, ci, którzy mogą robić szczepienia obowiązkowe, a jeśli zrobi kurs, to jeszcze dochodzi do tego farmaceuta. Czyli farmaceuta może szczepić HPV, grypa, Covid-19, absolutnie wszystko, co jest nieobowiązkowe, tężec u dorosłych, krztusiec itd. Straszne zamieszanie, myślę, że sami farmaceuci czy ratownicy nie są tym zainteresowani, ale technicznie okej, można np. zatrudnić ratownika czy farmaceutę, żeby realizowali program szczepień ochronnych w POZ, żeby, że tak powiem, ratować swój zespół. Ile to będzie trwało? Nie wiadomo. Czy Sanepid się nie przyczepi – nie wiadomo, natomiast taka jest sytuacja.
Jeśli chodzi o szczepienia dzieci, to tu już jest ograniczona ta ilość.
Siedmiolatek sam na szczepieniu
Teraz ciekawa rzecz – z kim dziecko chodzi na szczepienia? Co mówi rozporządzenie o tym, z kim dziecko musi się pojawić? Do szóstych urodzin dziecko pojawia się w obecności osoby, która sprawuje prawną pieczę lub opiekuna faktycznego. Kim jest opiekun faktyczny w rozumieniu ustawy? Np. dziadek, babcia, ciocia, wujek, osoba, która faktycznie się tym dzieckiem opiekuje, czyli prawie każdy może z tym niespełna sześcioletnim dzieckiem przyjść na szczepienie obowiązkowe, zalecanych to nie dotyczy. Zalecane tylko i wyłącznie za zgodą opiekuna prawnego.
Teraz śmiesznie – między szóstymi a osiemnastymi urodzinami mogą przyjść osoby, które mają pisemną zgodę opiekuna prawnego lub faktycznego, same. Czyli siedmiolatek może przyjść sam z ulicy z kartką od mamy na szczepienie. Czy to jest zgodne z prawem? Tak.
Zwróćcie uwagę, jaka to jest ciekawa dysproporcja, bo nie możemy konsultować osoby przed szesnastymi urodzinami w innym stanie niż zagrożenie życia, jeśli nie ma upoważnienia, ale jeśli przyjdzie na szczepienie z kartką od mamy, to możemy. Co o tym sądzicie? Jak to jest w Waszych praktykach? Dajcie znać, jak to u Was wygląda.
I to jest ciekawe, bo na szczepienie na grypę nie może. Ale na krztusiec może...
Ta pisemna zgoda opiekuna prawnego lub faktycznego, z tego co rozumiem, czyli np. ciocia, wujek mogą też pisać - co jest trochę absurdalne, bo ciocia czy wujek najczęściej nic nie wiedzą o uwarunkowaniach zdrowotnych dziecka - to ta pisemna zgoda musi być załączona w oryginale do karty szczepień. Dobrze byłoby mieć jeszcze jej skan w swojej dokumentacji, no ale o czym można tutaj marzyć.
Kłopoty z refundacją
- Z jakimi pytaniami pozostawia nas to rozporządzenie?
- Jakim schematem peneumokokowym i żółtaczkowym szczepimy dziecko, które jest urodzone w trzydziestym siódmym tygodniu ciąży, czyli skończyło trzydzieści sześć tygodni, nie skończyło trzydziestu siedmiu?
- Czyli ma np. HBD 36 + 4?
- Wcześniaczym czy nie?
No bo schemat wcześniaczy jest do trzydziestego siódmego tygodnia, czyli do ukończenia trzydziestu sześciu tygodni ciąży. A schemat dziecka donoszonego jest po trzydziestym siódmym tygodniu. A co z dziećmi urodzonymi w trzydziestym siódmym tygodniu ciąży? Dlaczego to jest problem? No bo słuchajcie, wcześniaka można jeszcze szczepić Prevenerem, czteroma dawkami. Prevenar kosztuje i teraz jeśli dziecko urodziło się w trzydziestym siódmym tygodniu, czyli np. 36 + 3, i zakwalifikuje się do szczepienia schematem wcześniaczym, czyli cztery dawki Preveneru dostaniecie, a potem Sanepid powie, nie, nie, panie doktorze, proszę nam zwrócić te pieniądze? Prevener kosztuje ze dwie i pół stówy.
Czy to jest realne zagrożenie?
Nie wiem, natomiast po tylu latach pracy w medycynie, powiem Wam, że nawet takie nierealne zagrożenia czasem się spełniają i człowiek myśli, że przecież nikt nie będzie taki, żeby użyć tego zapisu, a potem znajduje się ktoś, kto używa tego zapisu przeciwko lekarzom, których głównym zadaniem jest dbać o zdrowie. Patrz afera z Neocate i zwracaniem stu sześćdziesięciu tysięcy złotych przez panią doktor, która refundowała mleko, które jest refundowane dla niemowlaków, a refundowała dziecku, które już ma skończone dwanaście miesięcy, więc niemowlakiem nie jest.
Co dalej?
Tak jak wspomniałem wcześniej w przypadku wcześniaczego schematu Preveneru czy tam peneumokoków czwarta dawka przypada na 13-15 miesiąc życia, sześć miesięcy - właśnie, od drugiej dawki czy od trzeciej dawki? Jest napisane, że od drugiej, więc jest pewien dylemat. Co jeżeli odstęp między drugą a trzecią dawką jest wydłużony i między trzecią a czwartą jest krótki? Gdzie liczymy te sześć miesięcy? Ja bym zakładał, że jednak chodzi tu o między trzecią a czwartą dawką, ale najmniej wątpliwości jest, jeżeli dziecko jest szczepione po prostu w terminie.
Szczepienie nastolatków z astmą, weryfikacja dziecka żłobkowego - pytania się mnożą
Wątpliwością, z którą zostawia nas rozporządzenie, to to, skąd mamy wiedzieć, które dziecko chodzi do żłobka. Nie mamy żadnych narzędzi, by to zweryfikować, prawnicy to potwierdzają, nie mamy żadnych narzędzi, niby to nie jest nasza rola, ale z drugiej strony stoimy na straży tego obowiązku, żeby dzieci chodzące do żłobka były zaszczepione, bo musimy to raportować do Sanepidu.
Ale kiedy raportować odmowę szczepienia pneumokokowego u nastolatka z astmą? W tym momencie zaczynamy rok, czy ja mam w tym momencie zrobić listę pięciuset dzieci z astmą w mojej przychodni, sprawdzić, które z nich mają pneumokoki i wszystkie, które nie mają, mam zaraportować do Sanepidu? Czy o to chodzi? Czy Sanepid właśnie chce się tym zająć? Z tego, co wiem, Sanepid nie jest pocieszony tymi przepisami i się nie dziwię, że nie jest. Też bym nie był. Ale chyba tak zrobię, że zrobimy listę tych pięciuset osób z astmą i wyślemy do Sanepidu, tylko chociażby po to, żeby zobaczyć, co zrobią.
Także, moi drodzy, to i wiele innych w kolejnym odcinku serialu pt. "Rozporządzenie Ministra Zdrowia".
- Kiedy będzie? Nie wiadomo.
- Czy będzie co roku? Nie wiadomo.
- Nie wiadomo, jak się to będzie często zmieniało, wcześniej GIS dawał komunikat raz na rok, przed Nowym Rokiem, czy ta praktyka będzie podtrzymana? Nie wiemy.
Zmienił się rząd, zmieni się Minister Zdrowia, chyba... nie znam się na polityce, chyba się zmieni. Ciężko powiedzieć, czy np. na przyszłą jesień będzie nowy Minister Zdrowia, będzie nowe rozporządzenie, nikt tego nie wie. Ale jako lekarze mamy pewnego rodzaju doświadczenie i przyzwyczajenie do pracy w warunkach pewnego niedoboru danych i pewnej niepewności.
Moi drodzy, mam nadzieję, że skorzystaliście z tego odcinka i że Wam się podobało, i że pojawiły się tutaj informacje, które Wam się przydadzą, albo chociaż w pewien sposób odświeżyły Wam wiedzę w zakresie szczepień ochronnych, zwłaszcza w kontekście nowego rozporządzenia, które cichaczem – no dobra, to niczyja wina, że cichaczem, po prostu nie było roztrąbione – weszło i od prawie miesiąca obowiązuje. Mam nadzieję, że pobudzi Was do myślenia, do kwestionowania pewnych rzeczy i do krytycznego spojrzenia na tematykę szczepień ochronnych.
Dziękuję Wam ślicznie. Gdybyście mieli jakiekolwiek pytania, piszcie do mnie śmiało, jacek.bujko@jakpracowacwpoz.pl, ewentualnie na Facebooku. Zawsze zapraszam też, żeby przyjść odwiedzić mnie w Szczecinie w naszej Przychodni – pokażę, wytłumaczę, nauczę, jeśli ktoś jest zainteresowany szczepieniami. Mam fantomy, mogę pokazać wszystko od A do Z, możecie zdobyć nową informację tak po prostu, po koleżeńsku. Zapraszam!